مقررات بهداشتی آبدارخانه ها :
کارکنان آبدارخانه موظفند کارت بهداشتی معتبر داشته باشند .
کارکنان آبدارخانه باید ملبس به روپوش با رنگ روشن بوده و بهداشت فردی را کاملا” رعایت نمایند.
هر یک از کارکنان آبدارخانه باید حوله و صابون اختصاصی داشته باشند .
وجود کمد لباس برای هر یک از کارکنان آبدارخانه الزامی است .
استعمال دخانیات در آبدارخانه ممنوع می باشد .
وجود جعبه کمکهای اولیه با تمام وسایل و لوازم مروبطه در آبداخانه الزامی می باشد .
وجود کپسول اطفا حریق و ارائه آموزش کافی برای پرسنل مربوط جهت استفاده از آن در آبدارخانه الزامی است .
سیستم فاضلاب بایستی بهداشتی باشد .
کف آبدارخانه بدون فرو رفتگی و دارای شیب مناسب باشند .
در و پنجره ها سالم و مجهز به توری سیمی ضد زنگ باشد .
سقفها بدون شکاف و تمیز باشد .
شیرهای برداشت آب باید سالم و بدون نقص باشد .
ساختمان دیوار از جنس مقاوم ، قابل نظافت به رنگ روشن و بدون شکاف و ترک باشد .
قفسه نگهداری ظروف باید تمیز و قابل نظافت بوده و فاصله کف آن از زمین حداقل ۲۰ سانتیمتر باشد .
سیستم روشنایی کافی و بدون نقص باشد .
آبدارخانه بایستی دارای تهویه مناسب و کافی باشد .
سرویسهایبهداشتی:
تهویه باید به نحوی صورت گیرد که همیشه هوای داخل توالت و دستشویی سالم و عاری از بو باشد.
دارای نور و روشنایی کافی و بدون نقص باشد .
کف باید بدون فرو رفتگی ، شکاف و دارای شیب مناسب و همواره تمیز و پاکیزه باشد .
سقف بدون شکاف و تمیز باشد .
ساختمان دیوار از جنس مقاوم قابل شستشو و تمیز باشد .
در و پنجره ها سالم و مجهز به توری سیمی باشد .
سیستم فاضلاب سالم و بهداشتی باشد ( عدم گرفتگی لوله ، عدم نشت فاضلاب از لوله ها و عدم پوسیدگی لوله های فاضلاب )
شیرهای برداشت آب و شیلنگ مربوطه سالم و بدون نقص باشد .
دستشویی می بایست مجهز به ظرف مخصوص محتوی صابون مایع باشد .
استفاده از توالت و دستشویی های صاف و صیقلی از جنس مناسب که همواره تمیز باشد الزامی است.
انجام منظم ضدعفونی سرویسها ضروری می باشد .
پرده محافظ ورودی در دستشویی های خواهران بایستی مرغوب و تمیز باشد .
توالت باید مجهز به سیقون و دارای شتر گلو باشد .
توالت باید دارای سطح زباله درپوش دار ، قابل شستشو ، تمیز و مجهز به کیسه زباله باشد .
جمع آوری زباله در سطح دانشگاه :
سطلهای زباله دارای درپوش ، قابل شستشو و تمیز باشد .
سطلهای زباله مجهز به کیسه زباله باشد.
حمل کیسه زباله تا انبار موقت جمع آوری زباله بایستی بنحو مناسب و به دور از ریخت و پاش صورت گیرد .
انبار موقت جمع آوری زباله مناسب باشد .
زباله ها روزانه از محل تولید و انبار موقت زباله جمع آوری و از محیط دانشگاه خارج شود .
انبار موقت جمع آوری زباله روزانه نظافت و ضدعفونی شود .
کارگر نظافتچی به هنگام نظافت انبار موقت زباله و جمع آوری زباله بایستی دارای وسایل ایمنی ( ماسک و دستکش … ) باشد .
زباله ها حتی الامکان در مبدا باید تفکیک گردد ( زباله خشک شامل کاغذ ، نان خشک ، پلاستیک و …. ) از زباله تر جا شوند
شرایط بهداشتی سایر مکانها
( نمازخانه ، آمفی تئاتر ، کتابخانه ، کلاس ، آزمایشگاه و …. )
تهویه مناسب و نور کافی باشد ( هود آزمایشگاه و دستگاه تهویه سالم باشد ) .
کلید و پریز و کلیه وسایل برقی از ایمنی کامل برخوردار باشند .
پنجره ها جهت جلوگیری از ورود حشرات مجهز به توری سیمی ضد زنگ باشد .
رنگ آمیزی دیوارها مناسب باشد .
موکت یا کف پوش مناسب و تمیز باشد .
میز و صندلی در آزمایشگاه و کلاسها مناسب باشد .
مهر نماز سالم ، تمیز و در محل مخصوص قرار گیرد . پرده نمازخانه سالم و تمیز باشد .
آزمایشگاهها بایستی دارای ایمنی کامل از قبیل وجود کپسول اطفا حریق ، دوش آب و مجهز به جعبه کمکهای اولیه باشد .
کلیه شیرهای گاز و وسایل مربوطه سالم بوده و از ایمنی کافی برخوردار باشد .
در موارد کار با دستگاهها و مواد پرتوزا مقررات ابلاغ شده از طرف سازمان انرژی اتمی رعایت گردد.
جهت استفاده از وسایل اطفا حریق و جعبه کمکهای اولیه پرسنل مربوطه باید آموزش لازم را ببینند.
تمام مکانهای فوق می بایست دارای سطل زباله درپوشدار ، قابل شستشو و تمیز و مجهز به کیسهزباله باشند .
مقررات بهداشتی غذاخوریها و بوفهها
بهداشت فردی :
کلیه کارگران موظفند کارت بهداشت معتبر در محل کار خود داشته باشند .
سرپرستان موظفند که قبل از استخدام اشخاص کارت بهداشت آنان را مطالبه و در محل کار نگهداری نمایند .
کارگران موظفند اصول بهداشت فردی را کاملا” رعایت نموده و به دستورهایی که توسط کارشناس بهداشت داده می شود عمل نمایند.
کارگران رستوران باید ملبس به کلاه ، دستکش ، روپوش وکفش مناسب و کاملا” تمیز و بهداشتی باشند .
متصدیان موظفند جایگاه مناسبی جهت قراردادن لباس کارگران خود تهیه نمایند .
هر کارگر موظف به داشتن صابون و حوله تمیز اختصاصی می باشد .
کارگرانی که به نحوی از انحا با طبخ و توزیع مواد غذایی سر و کار دارند در حین کار حق دریافت بهای کالای فروخته شده را شخصا” از دانشجو نخواهند داشت .
برای کارگران می بایست حمام ، دستشویی ، توالت مجزا و مناسب از نظر کیفی و کمی وجود داشته باشد .
بهداشت محیط :
کف باید از جنس قابل شستشو – صاف – و بدون فرو رفتگی و دارای شیب مناسب باشد .
دیوارهای ساختمان با رنگ مناسب ، بدون شکاف و قابل شستشو ( تا ارتفاع مناسب بر حسب نوع کار ) باشد .
سقفها باید مسطح بدون ترک خوردگی ، شکاف و همیشه تمیز باشد .
درها و پنجره ها طوری تعبیه شوند که بتوانند از ورود حشرات جلوگیری نمایند و مجهز به توری سیمی ضد زنگ باشند .
آب مصرفی تمیز و مورد تایید مقامات بهداشتی باشد .
لوله کشی آب گرم و سرد در مجتمع غذاخوری و آب گرم در طول مدت انجام کار وجود داشته باشد.
سیستم فاضلاب بهداشتی باشد ( کف شور مناسب ، شیب کافی ، درپوش و … )
وجود کپسول اطفاء حریق و جعبه کمکهای اولیه و ارائه آموزشهای لازم به پرسنل الزامی است .
ایجاد هر گونه حوض و حوضچه یا پاشوی که در آن آب به صورت راکد باشد ممنوع است .
زباله دان درپوش دار ضد زنگ قابل حمل و دارای کیسه زباله ، به تعداد و اندازه کافی موجود بوده و بعد از تخلیه شسته شود و محلی مناسب برای نگهداری زباله ها تعبیه گردد .
دستگاههای پخت غذا با میزان و کیفیت پخت غذاها تناسب داشته باشد .
جدار داخلی ظروف مسی باید کاملا” سفید کاری شده باشد .
سیخهای کباب و وسایل کار از جنس مناسب سالم ضد زنگ و تمیز باشد .
تخته گوشت خردکنی سالم و تمیز باشد .
وجود دستگاههای سردکننده و گرم کننده هوا ( آشپزخانه ، سالن غذاخوری ) الزامی است .
در فصل گرما حداکثر درجه حرارت داخل غذاخوری ، نباید بیش از ۳۰ درجه باشد .
وجود نور کافی در محلهای آشپزخانه ، رستوران ، سلف سرویس ، انبار و سایر اماکن الزامی است .
تهویه هوای آشپزخانه و رستوران به خوبی صورت گرفته به طوری که فضا عاری از بو و بخارات باشد.
میزهای مناسب کار در آشپزخانه وجود داشته باشد . ( سطح میزها باید صاف ، تمیز ، سالم و بدون درز بوده و روکش آن از جنس قابل شستشو باشد ) .
استفاده از مواد ضدعفونی کننده جهت وسایل کار ، ظروف غذاخوری ، محیط کار و مواد غذایی الزامی است .
ظروف باید در ظرفشویی سه مرحله ای ( شستشو – ضدعفونی – آب کشی ) یا توسط دستگاههای اتوماتیک شسته شود
درها و پنجره های آشپزخانه و غذاخوری مجهز به توری ضد زنگ باشد .
تعداد و ظرفیت هر ظرفشویی باید مناسب و مجهز به آب گرم و سرد باشد .
ظروف پس از شستشو باید با وسیله تمیز و عاری از آلودگی خشک گردد .
محل مناسب برای نگهداری ظروف ( ویترین یا گنجه مخصوص ) در نظر گرفته شود .
قفسه ویترین و گنجه تمیز ، مجهر به در و شیشه بوده و قابله نظافت باشد و فاصله کف آنها از زمین از ۲۰ سانتیمتر کمتر نباشد .
ظروف مناسب غذاخوری ( لیوان ، قاشق ، چنگال و سینی ) به تعداد کافی وجود داشته باشد و ازاستفاده مجدد آنها قبل از شستشو خودداری گردد .
استفاده از قندان ، نمکدان و نوشابه بدون سرپوش ممنوع است .
برای جلوگیری از حریق و انفجار و سایر خطرات احتمالی باید پیش بینی لازم بشود ( کلیه شیرها و شیلنگهای گاز و وسایل گازسوز با دقت کنترل شوند . )
ایجاد محلهایی با سکوبندی مناسب برای نگهداری پیاز و سیب زمینی ، نان خشک ، نمک سنگ و وجود سرخانه های مناسب مواد غذایی الزامی است .
پشه و مگس و سایر حشرات و جوندگان به هیچ وجه نباید در داخل اماکن دیده شوند .
سمپاشی محیط آشپزخانه و رستوران و انبار مواد غذایی به طور منظم در زمانهای تعطیلی غذاخوری و بوفه ( تابستان ایام بین دو ترم ) انجام شود .
وجود دستگاههای آب سردکن در داخل رستوران سلف سرویس و هر مکان دیگری که نیاز باشد الزامی است .
میز و صندلی مناسب غذاخوری به تعداد لازم وجود داشته باشد .
دستشویی و توالت مناسب جهت رستوران موجود باشد .
برای پیچیدن مواد غذایی از کیسه نایلون تمیز و مخصوص استفاده شود .
مقررات بهداشتی غذا وتغذیه در غذاخوریها و بوفه ها
بهداشت مواد غذایی :
مواد اولیه غذایی موجود در انبار و سردخانه دارای کیفیت مناسب ، شماره پروانه و تاریخ مصرف معتبر باشد .
اصول بهداشتی در پاک کردن مواد غذایی خصوصا سبزیها ، حبوبات و برنج رعایت شود .
جوانه و قسمتهای سبز سیب زمینی و هویج ، به هنگام آمادهسازی جدا شود .
در صورت استفاده از میوه ها و سبزیها ، انگل زدایی و ضدعفونی صورت گیرد .
در پخت سبزیها ابتدا آب را جوش آورده ، سپس سبزی را حرارت دهید .
تا حد امکان از سرح کردن مواد غذایی پرهیز شود ( سبزیها فقط تا زمان تغییر رنگ حرارت داده شود ) .
اصول بهداشتی در پاک کردن و شستشوی گوشت و مرغ رعایت شود .
جهت ذوب شدن مواد غذایی منجمد ، این مواد ۲۴-۱۲ ساعت قبل از استفاده ، در یخچال بالای صفر نگهداری شود .
گوشت و سایر مواد غذایی تا حد امکان به تکه های کوچک تقسیم شود تا حرارت به عمق آن برسد.
گوشت و مرغ یخ زده را باید در فریزر که برودت آن ۱۸ درجه سانتی گراد یا پایین تر است نگهداری کرد .
از مصرف مجدد روغنی که یکبار حرارت دیده خودداری شود . ( روغن سوخته علاوه بر بد کردن مزه غذا سرطان زاست )
به هنگام طبخ و استفاده از روغن ، از حرارت کم استفاده نموده و در سرخ کردن حتما” از روغن جامد استفاده شود .
چنانچه آب پخت غذاها باید دور ریخته شود ( آب پز کردن ) از آب کمتری برای طبخ استفاده شود.
بلافاصله بعد از پخت غذا مصرف شود .
باقیمانده غذای پخته را باید خنک نموده ( با استفاده از شیلنگ آب ، سطح خارجی دیگ را خنک نمایید ) و به سردخانه ( ۱۰- درجه سانتی گراد ) منتقل گردیده و حداکثر تا ۲۴ ساعت بعد مصرف گردد .
از تماس غذاهای خام و پخته جدا خودداری گردد .
غذاهای باقیمانده را قبل از استفاده کردن به دقت حرارت دهید .
افزودن سبزی به برنج ، پس از آبکش کردن برنج صورت گیرد .
در پخت خورش ها از ادویه ، لیموعمای و آب لیمو استفاده گردد ، مصرف نمک محدود گردد و افزودنیهای غیرمجاز به هیچوجه استفاده نشود .
بهداشت انبار و سردخانه :
انبارهای مورد استفاده در محلی ساخته شوند که حشرات و آفات انباری به آن راه نیابند .
انبارها خنک و خشک باشد و نظافت آنها به آسانی صورت گیرد .
انبار دارای هواکش مناسب باشد و دمای آن حداکثر ۲۰ درجه سانتی گراد باشد .
کف انبار و دیوارها تا ارتفاع ۵/۱ متر از جنس قابل شستشو باشد .
مساحت انبار با حجم موادی که انبار می شوند مناسب باشد .
سقف ، دیوار و کف انبار صاف به رنگ روشن و بدون درز و ترک خوردگی باشد .
در و کلیه پنجره های بازشو به توری سیمی ضد زنگ مجهز باشد .
مواد غذایی با رعایت فاصله ۲۰ سانتیمتر از کف و ۵۰ سانتیمتر از دیواره های جانبی انبار نگهداریشود .
سردخانه مجهز به ترمومتر قابل کنترل و درجه برودت استاندارد باشد .
سردخانه ها مجهز به ترمومتر قابل کنترل و درجه برودت استاندارد باشد .
سردخانه ها مجهز به پالت و قفسه باشد .
مواد غذایی خام و پخته درون ظرف دردار ، جداگانه نگهداری شود .
کلیه یخچالها و فریزها به طور مرتب برفک زدایی و شستشو شوند .
نظافت و بهداشت وسایل خنک کننده و سردخانه ها رعایت شود .
کارکنان برای ورود به داخل سردخانه از کفش مخصوص سردخانه استفاده نمایند .
از انباشتن مواد غذایی فاسد و تاریخ گذشته در فریزر ، سردخانه و انبار اکیدا خودداری گردد .
مواد غذایی حتی الامکان در قطعات کوچکتر و یا با مقدارهای کمتر در سردخانه نگهداری گردد به نحوی که سرمای لازم به عمق آن نفوذ نماید .
بهداشت ابزار و دستگاههای آشپزخانه
ابزار آشپزخانه طوری در محل قرار داده شوند که امکان دسترسی به تمام قسمتهای آن جهت نظافت وجود داشته باشد .
وسایل مورد نیاز آشپزخانه از جنس مناسب و بهداشتی انتخاب گردد و استاندارهای لازم را دارا باشد.
سطح میزها بدون درز و ترک بوده و با فولاد ضد زنگ یا پلاستیکهای مخصوص قابل تعویض پوشیده شود .
در صورت استفاده از سطوح چوبی ، چوب مورد استفاده باید بسیار محکم و صاف بوده و بدون خلل و فرج باشد .
تمام سطوح پس از پایان کار بوسیله آب و یک مادهضد عفونی کننده کاملا تمیز شود .
کلیه ابزار کار اعم از دیگ وابکش و ملاقه و سیخهای کباب و… پس از پایان کار تمیز شده و در جای مناسب قرار گیرد
در صورت استفاده از ظروف مسی مانند دیگ و آبکس باید به طور مرتب آنها را قلع اندود نموده و از کاربرد ظروف مسی زنگ زده جدا خودداری شود .
در نظافت و بهداشت ماشینها ( چرخ گوشت ، خردکن ، پوست کن و همزن و … ) دقت کامل نموده و آنها را پس از پایان کار تمیز و ضدعفونی کرده و تنها در موقع استفاده ، قطعات آنها را وصل نمود .
محل آماده سازی مواد خام ، از محل پخت غذا جدا باشد .
حوضچه مخصوص شستشوی سبزیجات وجود داشته باشد .
حوضچه مخصوص پاک کردن مرغ وجود داشته باشد .
مقررات بهداشتی خوابگاهها
راهروها و اتاقها :
کف قابل شستشو ، بدون فرو رفتگی ، دارای شیب مناسب و تمیز باشد .
سقف باید صاف ، بدون ترک خوردگی ، تمیز و بدون فرورفتگی و دارای رنگ آمیزی مناسب باشد .
نور طبیعی یا مصنوعی طوری تامین شود که باعث ناراحتی چشم نگردد .
کپسول اطفا حریق جهت جلوگیری از حریق وجود داشته و پرسنل مربوطه آموزش لازم را ببینند .
تهویه ساختمان باید مناسب و کافی باشد .
کلیه پنجره ها باید مجهز به توری سیمی ضد زنگ باشد .
درها و پنجره ها باید سالم و تمیز و بدون ترک خوردگی و شکستگی باشد .
سمپاشی به نحو مطلوب صورت گرفته و هیچگونه حشره ای نباید در خوابگاه دیده شود .
اتاقها مجهز به کمد و تخت ، به تعداد کافی ، سالم و تمیز باشد .
مساحت اتاق متناسب با تعداد افراد ساکن در آن باشد .
پنجره اتاق دارای پرده مناسب و تمیز باشد .
سرویسهای بهداشتی :
تهویه باید به نحوی صورت گیرد که همیشه هوای داخل توالت ئ دستشویی سالم و عاری از بو باشد .
وسایل نو و روشنایی بدون نقص باشد .
کف باید بدون فرو رفتگی ، دارای شیب مناسب و تمیز باشد .
سقف باید بدون شکاف و تمیز باشد .
ساختمان دیوار بیاد از جنس مقاوم ، قابل شستشو و تمیز باشد .
در و پنجره ها و شیشه ها سالم و مجهز به توری سیمی ضدزنگ باشد .
شیرهای برداشت آب و شیلنگ باید سالم و بدون نقص باشد .
از توالت و دستشویی صاف از جنس کاشی یا سرامیک که همواره تمیز و پاکیزه باشد استفاده شود .
تعداد سرویسهای بهداشتی ( توالت و دستشویی ) متناسب با جمعیت ساکن باشد .
سیستم فاضلاب ( از نظر گرفتگی لوله ، سالم بودن لوله های فاضلاب ، استفاده از سیفون و … ) بهداشتی باشد و ضد عفونی روزانه انجام شود .
توالتها دارای سطل زباله درپوش دار ، تمیز ، مناسب و مجهز به کیسه زباله باشد .
سمپاشی به نحو مطلوب صورت گرفته و هیچگونه حشره ای نباید در سرویس بهداشتی دیده شود .
حمام
تعداد حمامها باید به تعداد کافی و متناسب با جمعیت ساکن باشد .
کف بدون فرورفتگی ، دارای شیب مناسب و همواره تمیز باشد .
سقف باید بدون شکاف و تمیز باشد .
دیوار باید از جنس مقاوم ، قابل شستشو و تمیز باشد .
.حمام باید از وسایل روشنایی کافی و بدون نقص برخوردار باشد .
دوشها و شیرهای آب باید سالم و بدون چکه باشند .
تهویه باید به نحو مطلوب صورت گیرد و فضای حمام عاری از بو و بخارات باشد .
ضدعفونی دوشها و محوطه حمام باید روزانه انجام شود .
سیستم فاضلاب ( از نظر گرفتگی لوله ، استفاده از سیفون ، عدم پوسیدگی لوله های فاضلاب و …) بهداشتی باشد .
حمامها دارای سطل زباله درپوش دار ، تمیز و مناسب و مجهز به کیسه زباله باشد .
سمپاشی به نحو مطلوب صورت گرفته و هیچگونه حشره ای نباید در حمامها دیده شود .
آشپزخانه :
سقف و کف بدون فرورفتگی ، قابل شستشو و همواره تمیز باشد .
ساختمان دیوار باید از جنس مقاوم قابل شستشو و همواره تمیز باشد .
تهویه به نحوی انجام گیرد که هوای داخل آشپزخانه سالم باشد .
پنجره ها باید مجهز به توری سیمی ضد زنگ باشد .
آشپزخانه باید از وسایل کافی و بدون نقص برخوردار باشد .
از سطلهای زباله درپوش دار مناسب با کیسه پلاستیکی در آشپزخانه استفاده شود .
شیرهای آب باید سالم و بدون چکه باشند .
سیستم فاضلاب ( از نظر گرفتگی لوله ، استفاده از سیفون ، عدم پوسیدگی لوله های فاضلاب و …) بهداشتی باشد .
ضدعفونی محیط آشپزخانه به طور روزانه انجام شود .
وسایل پخت مناسب و همواره تمیز باشد .
سمپاشی به نحو مطلوب صورت گرفته و هیچگونه حشره ای نباید در آشپزخانه دیده شود .
یخچال به تعداد کافی و مناسب که همواره تمیز بوده وجود داشته باشد .
ظرفشویی به تعداد کافی ، سالم و مناسب باشد .
از آب سردکن به تعداد کافی ، سالم ، تمیز و مناسب استفاده شود .
سیستم جمعآوری زباله :
از سطل زباله مناسب ، درپوش دار و تمیز استفاده شود
تفکیک زباله صورت گیرد . ( زباله خشک شامل ، نان خشک ، مواد پلاستیکی ، کاغذ ، فلزات و …از زباله تر جدا شود ) .
سطل زباله مجهز به کیسه زباله باشد .
انبار موقت جمع آوری زباله مناسب ، قابل شستشو و دارای شیب مناسب باشد .
انبار موقت زباله روزانه نظافت و ضدعفونی شود .
ریخت و پاش در اطراف انبار موقت زباله نباید وجود داشته باشد .
تعداد سطل زباله و انبار موقت زباله متناسب با حجم زباله باشد .
زباله ها از محل جمع آوری و انبار موقت زباله ، روزانه حمل و از محوطه خوابگاه خارج گردد .
