•انواع جریان الکتریکی
جریان الکتریکی به دو صورت مستقیم و متناوب موجود می باشد. و خطرات جریان متناوب برای بدن انسان بیشتر از خطرات جریانهای مستقیم می باشد.
•تعریف برق گرفتگی :
هنگامی که قسمتی از بدن بخشی از مدار الکتریکی شود و برق از آن عبور نماید برق گرفتگی رخ می دهد. که بسته به شدت جریان عبوری ، نوع جریان و مقاومت عبوری و نوع عضو و مسیر عبور و ... دارای آثاری متفاوت می باشد ( سایر آثار شامل ولتاژ ، فرکانس جریان ) می باشد.
•آثار برق گرفتگی :
آثار حرارتی – مغناطیسی – مکانیکی و اثرات شیمیایی می باشد .
•خطرات ناشی از برق گرفتگی
- خطرات ناشی از تولید گرما و جرقه منجر به حریق
- خطرات ناشی از تولید اتصال کوتاه
- خطرات ناشی از اضافه بار
- خطرات جانبی از تولید برق گرفتگی
•شرایط بروز برق گرفتگی
اصولاً سه عامل با خصوصیات مختص خود در بروز برق گرفتگی شرکت دارند که عبارتند از :
1- سیستم برق 2- محیط زیست 3- موجود زنده
سیستم برق: دارای ویژگیهای فراوانی است و نقش اصلی را در برق گرفتگی بازی می کند متشکل از هادی و عایق می باشد . هادی ناقل جریان می باشد و عایق که مانع از عبور جریان از هادی های مورد نظر به دیگر هادیها می شود. عایق ها معمولاً نسبت به هادیها ناپایدار تر بوده و عوامل مختلف به خصوص دمای بیش از حد مجاز آنها را فرسوده و خراب می کنند.
جریان الکتریکی مستقیم : (dc) در جریان مستقیم جهت جریان همواره به یک طرف است و مقدار جریان در طول زمان ثابت می باشد. این جریان توسط ژنراتورهای d.c یا باطریها تولید شده و دارای دو قطب می باشد که یکی مثبت و دیگری منفی است. اگر رسانا با مقاومت r بین دو قطب قرار گیرد جریان برق ایجاد شده و الکترونها طبق قرارداد از قطب مثبت به قطب منفی می روند ولی در واقع الکترونها از قطب منفی به قطب مثبت می روند . کاربرد این نوع جریان در صنعت کم است.
جریان الکتریکی متناوب : دارای دو قطب مثبت و منفی می باشد با این تفاوت که در فواصل زمانی کوتاه علامت هر قطب به طور متناوب از مثبت به منفی و بر عکس تغییر می نماید. و تغییر هر قطب به صورت آنی نیست بلکه این تغییر به صورت تدریجی از ولتاژ صفر به حداکثر مقدار مثبت و بعد از آن به تدریج نزول تا صفر می باشد یعنی شدت و جهت جریان در فواصل زمانی متغیر است.
● آثار جریان الکتریکی
آثار حرارتی یا گرمایی بصورت سوختگی بدن
آثار الکترونیکی ( مغناطیسی ) تجزیه خون و مایعات دیگر بدن
آثار بیولوژیکی به صورت تحریک بافت های بدن
آثار مکانیکی صدمات الکتریکی و ضربات الکتریکی
راه های حفاظت در برابر برق گرفتگی :
استفاده از فیوز ، رله دیفرانسیل ، ایزولاسیون قسمت های برقدار ، ایجاد حصارها ، موانع و محفظه ها حفاظت از طریق استقرار درخارج از دسترس – حفاظت از طریق قطع خودکار منبع تغذیه ، حفاظت از طریق ممیزی موضعی برای هم ولتاژ کردن ، حفاظت از طریق ایجاد جدایی الکتریکی ، حفاظت ازطریق اتصال زمین و استفاده از لوازم حفاظت فردی و لوازم حفاظت گروهی برق .
