آشنایی با گازیاب ها
گازیابها وسایلی هستند که وجود گاز را در غلظتهای کمتر از حد پائین انفجار تشخیص داده و هشدار می دهند . این دستگاهها را در داخل خود دارای یك قطعه کاتالیستی (معمولاً ازجنس پلاتین ) هستند که این خصوصیت را دارد که در غلظتهای زیر حد انفجار می تواند امکان ترکیب گاز و هوا (اکسیژن) را فراهم سازد و نسبت به میزان غلظت گاز ، دمای قطعه کاتالیستی تغییر نموده و نتیجه بصورت تغییر مقاومت دریک مدار الکتریکی و پس از آن تغییر جریان حاصله بصورت علائم بصری (آنالوگ یا دیجیتال ) بر روی صفحه نشانگر و علائم صوتی مشخص می شود.
این دستگاهها از نظر کاربردی به دو گروه زیر تقسیم می گردند:

گازیاب های دستی (قابل حمل)
این نوع گازیابها قابل حمل بوده و توسط افراد در مسیر لوله گاز و یا محلهای مورد نظر حرکت داده می شوند که در صورت برخورد با هرگونه نشتی با توجه به حساسیت دستگاه ، بوسیله علائم هشدار دهنده وجود گاز و میزان آن را اعلام می دارند. کاربرد اینگونه گازسنج ها عبارتند از :

الف – کنترل لوله های رو کار از لحاظ وجود نشتهای احتمالی

ب – اندازه گیری و حصول اطمینان از عدم وجود گاز قبل از اقدام به جوشکاری برروی خطوط لوله و یا ظروف عملیاتی و یا هرگونه عملیات گرم دیگری که در داخل تأسیسات گازی صورت می گیرد.
ج – جهت اطمینان از عدم وجود گاز در مکانهای محصور مثل حوضچه ها، مخازن، موتورخانه و مانند آنها و جلوگیری از ورود به آن ها .
گازیاب های ثابت
این نوع گازیاب ها جهت تشخیص گاز بطور دائمی بکار می روند.
عمدتاً درمحیط های صنعتی، سالن ها یا کارگاه ها نصب می شوند و به دودسته زیر تقسیم می گردند

الف: گازیاب های منفرد : این نوع گازیاب ها بصورت مستقل عمل نموده و بیشترین جنبه کاربرد آنها غیر صنعتی و در واحدهای مسکونی، موتورخانه ها، ساختمان ها، آبدارخانه ها و غیره می باشد.
معمولاً گازیاب های ثابت برای گاز طبیعی ch4 در ارتفاع بالا و برای گازهای سنگین تر از هوا و گاز مایع ((lpg در سطوح پائین نصب می گردد.

ب- گازیاب های شبکه ای : این سیستم از یک مرکز کنترل اصلی و تعدادی دستگاه های تشخیص دهنده و حساس به گاز ( sensors ) که در نقاط مختلف تاسیسات نصب می گردند تشکیل شده است . معمولاً کاربرد عمده آن ها در سالن های تأسیسات ، انبارها و یا محفظه های توربین ها می باشد . تابلوی اصلی این سیستم که به کلیه دستگاه های حس کننده گاز مرتبط می باشد دراتاق کنترل و یا مرکزآتش نشانی قرارمی گیرد و سنسورها (حس کننده ها ) درنقاط مختلف تأسیسات یا انبار که احتمال نشت گاز درآن محل ها وجود دارد ، نصب می گردند . هریک از سنسورها بمحض تشخیص گاز با ارسال سیگنال به اتاق کنترل ، اپراتور را ازمحل و میزان نشتی با خبر می سازند.
گازهایی که مورد سنجش قرار می گیرند :
• اکسیژن
• گازها و بخارات قابل اشتعال
• گازها و بخارات سمی