به طور كلي كاليبراسيون به سه روش قابل اجراست. روش اول كاليبراسيون براي به دست آوردن خطا و ثبت نتايج حاصله است. روش دوم كاليبراسيون روش اول را در برگرفته و علاوه بر آن نتايج حاصله با استاندارد و دستورالعمل مقايسه شده و وضعيت وسيله نيز از جهت قبول يا رد آن مشخص مي شود. روش سوم كاليبراسيون روش دوم را دربرگرفته و تنظيم، تعمير يا حذف خطاي ايجاد شده را نيز دربرمي گيرد.

تعيين فواصل زماني كاليبراسيون مجدد

تعيين حداكثر زمان فواصل كاليبراسيون دورهاي دستگاههاي اندازه گيري يكي از عناصر مؤثر در يك نظام كاليبراسيون است. عوامل زيادي در تعيين اين زمان مؤثرند كه مهمترين آنها موارد زير است:

1- نوع وسيله (دستگاه)
2- پيشنهاد و توصيه كارخانه سازنده
3- روند دادههاي به دست آمده از روي سوابق كاليبراسيونهاي قبلي
4- سوابق تعمير و نگهداري دستگاه
5- طول زمان استفاده، تعداد دفعات استفاده و چگونگي استفاده از دستگاه
6- ميزان گرايش به فرسودگي و تغيير تدريجي ويژگيهاي مترولوژيكي با گذشت زمان
7- تعداد دفعات و كيفيت بازرسي تجهيزات در داخل سازمان
8- تعداد دفعات تست ضربدري دستگاه با دستگاههاي ديگر به ويژه در مورد استانداردهاي اندازهگيري
9- شرايط محيطي (دما، رطوبت، ارتعاش و غيره)
10- دقت اندازه گيري مورد نظر

پس از انجام كاليبراسيون براي كنترل و حصول اطمينان از انجام عمليات كاليبراسيون برچسبهاي كاليبراسيون بر روي وسيله اندازه گيري شده، نصب مي شوند. كليه دستگاههاي تست، بازرسي و آزمون بايد داراي برچسب كاليبراسيون باشند تا تعيين شود كه دستگاه توسط آزمايشگاه كاليبراسيون بازرسي و كاليبره شده است. بر روي برچسب كاليبراسيون حتماً بايد تاريخ كاليبره و انقضاي اعتبار آن قيد شود، مهر آزمايشگاه كاليبره كننده بر روي آن باشد و در جايي كه به وضوح ديده مي شود، نصب گردد.

برچسبهاي كاليبراسيون داراي انواع مختلفي هستند:

1- برچسب مخصوص استانداردهاي اوليه به رنگ قرمز
2- برچسب مخصوص استانداردهاي ثانويه به رنگ طلايي
3- برچسب مخصوص استانداردهاي كاري به رنگ سبز
4- برچسب مخصوص كليه دستگاههاي متفرقه به رنگ سفيد
5- برچسب No CALIBRATION REQUIRED NCR مربوط به تجهيزاتي كه نياز به كاليبراسيون ندارند.
6- برچسب CALIBRATION BEFORE USE CBU مربوط به تجهيزاتي كه به ندرت استفاده مي شوند.

روتامتر

وسیله استوانه ای ،دارای شناور بوده که آزادانه در داخل لوله استوانه ای بالا و پایین میرود.جریان هوا از پایین وارد شده و باعث می شود که شناور به سمت بالا حرکت کند.محل تعادل شناور محلی است که فشار اعمال شده از سوی جریان هوا از پایین برابر با نیروی وزن شناور گردد. ارتفاع شناور درون لوله گویای فلوی جریان خواهد. شناور دارای اشکال گوناگونی است.روتامترهای معمولی دارای دقتی حدود5% هستند. و انواع بلند و بزرگ آن از دقت بیشتری برخوردارند.روتامترها هم در آزمایشگاه و هم در نمونه برداری از متداولترین وسایل اندازه گیری فلوی مواد هستند.
روتامترها به وسیله ی استانداردهای اولیه (مانند فلوی حباب صابون)یا وسایل استاندارد میانی کالیبره می شوند. این وسایل در مقیاس های کوچک از چند میلی لیتر تا 5لیتر درنمونه های فردی و در مقیاس های بزرگتر برای نمونه برداری های محیطی استفاده می شود.
روتامترها باید تحت همان شرایطی از فشار و دما که مورد استفاده قرار می گیرند،کالیبره شود.در صورتی که از روتامتری برای شرایط معینی از نظر دما و فشارکالیبره شده در شرایط دیگری استفاده با استفاده از رابطه زیر تصحیحات لازم باید انجام گیرد.
عدم تصحیح لازم یکی از متداول ترین خطاهایی است که در هنگام استفاده از روتامترها بروز می کند.

فلومتر حباب صابون

ساده ترین نوع پیستون بدون اصطحکاک فلومتر حباب صابون است.این وسیله یک سیلندر آزمایشگاهی شبیه بورت بوده که جهت کالیبره کردن حجم های مختلف(مقادیر کم100میلی یا200میلی)تا مقادیر زیاد حدود 1لیتر مورد استفاده قرار می گیرد. سطح داخلی این وسیله توسط محلول دترژنت مرطوب شده و وسیله مکش هوا که هدف ما کالیبراسیون آن است توسط یک شیلنگ رابط به یک انتهای آن وصل می شود.با فشردن پوار که در انتهای پایین استوانه است حباب صابون ایجاد می شود.حباب تشکیل شده با هوای سیلندری که در حال مکش است به سمت بالا حرکت می کند.در این حالت حباب به صورت یک پیستونت بدون اصطحکاک عمل می کند یا دانستن حجمی که حباب صابون در مدت زمان معینی طی می کند( به وسیله کرنومتر)فلوی هوای محاسبه می شود. دقت فلومتر حباب صابون1%است.هر چقدر فلو بیشتر شود از دقت آن کاسته می شود. فلو متر حباب صابون دارای حجم مختلفی است(50تا1لیتر یا بیشتر)در صورتی که حجم آن مشخص نباشد از رابطه زیر استفاده می شود. بیشترین کاربرد آن برای کالیبراسیون پمپ نمونه برداری فردی است که دارای یک زائده کناری است که جهت انتقال به نمونه بردار به منظور ایجاد شرایط واقعی نمونه برداری می باشد.